بررسی تنوع زیستی باکتری‌های اسید لاکتیک دوغ محلی مشهد با استفاده از روش آنالیز ژن 16S rRNA و تعیین توانایی پروبیوتیکی سویه‌های جدا شده از آن

چکیده
هدف از این پژوهش شناسایی و بررسی پتانسیل پروبیوتیکی سویه­های جدا شده از دوغ محلی ناحیه طرقبه مشهد می­باشد.در این راستا 9 نمونه دوغ محلی جمع آوری و آزمون­های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی شامل رنگ آمیزی گرم، تست کاتالاز، رشد در دمای 10 و 45 درجه سانتی گراد، تولید گاز دی اکسید کربن از گلوکز، رشد در غظت نمک 5/6%، رشد در pHهای 4/4 و 6/9 و هیدرولیز آرژنین جهت شناسایی تا حد جنس بر روی آن­ها انجام گرفت. با استفاده از پروفایل تخمیر کربوهیدرات جدایه­ها گروه بندی شدند و توالی یابی ژن 16S rRNA بر روی جدایه­های انتخابی انجام پذیرفت. بر اساس نتایج آنالیز توالی یابی، 87 جدایه به جنس­های لاکتوباسیلوس (پلانتاروم، اسیدوفیلوس، دلبروکی زیرگونه بولگاریکوس و کازئی زیرگونه کازئی)، لاکتوکوکوس (لاکتیس زیرگونه لاکتیس و کرموریس)، انتروکوکوس (فاسیوم و دورانس) و لوکونوستوک مزنتروئیدوس تعلق داشتند. جهت ارزیابی ویژگی­های پروبیوتیکی جدایه­ها، آزمون­های مقاومت به pH (5/2 و 5/3)، نمک صفراوی (غلظت های 06/0، 125/0 و 5/0 درصد) و همچنین بررسی فعالیت ضد باکتریایی آن­ها انجام پذیرفت. در نهایت از بین 25 سویه مورد آزمایش جدایه­های متعلق به لاکتوباسیلوس­ (پلانتاروم و اسیدوفیلوس) و انتروکوکوس (فاسیوم) ویژگی­های بهتری از خود نشان دادند، به گونه­ای که بیشترین پتانسیل پروبیوتیکی متعلق به لاکتوباسیلوس پلانتارم (AL35) بود. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد جدایه­ها دارای فعالیت ضد باکتریایی قابل قبولی نیز می­باشند، بنابراین با توجه به عوارض جانبی مصرف ترکیبات ضد میکروبی صنعتی و شیمیایی، می توان از این ریزاندامگان به عنوان تولیدکنندگان نگهدارنده طبیعی در محصولات غذایی مختلف استفاده کرد.