بهینه سازی استخراج ترکیبات با ارزش زیست فعال از برگ شاتوت به‌روش حلال متلاطم

چکیده
این مطالعه با هدف بهینه­سازی فرایند استخراج ترکیبات با ارزش زیست فعال از برگ گیاه شاتوت با استفاده از طرح باکس- بنکن انجام شد. در این راستا، اثرات متغیرهای مستقل فرایند استخراج توسط حلال متلاطم شامل دما (45-25 درجه سلسیوس)، شدت دور (300-100 دور در دقیقه) و زمان استخراج (6-2 ساعت) بر عملکرد کمی استخراج ارزیابی شد. در این مطالعه، شرایط بهینه با هدف به حداکثر رساندن بازده استخراج ترکیبات زیست فعال شامل دما معادل 38 درجه سلسیوس ، شدت دور معادل 235 دور در دقیقه و 5 ساعت زمان استخراج بود. تحت این شرایط، مقدار عملکرد کمی استخراج معادل 05/20 درصد به­دست آمد. نتایج نشان داد که مدل به­دست آمده به­خوبی رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته را بیان می­کند و برای تخمین عملکرد کمی استخراج با استفاده از هرگونه ترکیب مقادیر متغیرهای مستقل نیز مناسب می­باشد. فعالیت ضد اکسایشی عصاره به­دست آمده تحت شرایط بهینه به دو روش دی ‌فنیل پیکریل هیدرازیل (DPPH) و هیدروژن پراکسید (H₂O₂) تعیین گردید. محتوای فنولی کل به­روش فولین- سیوکالتیو مورد ارزیابی قرار گرفت. محتوای فنولی کل و هم­چنین فعالیت ضد اکسایشی اندازه گیری شده به دو روش DPPH و H2O2 به ترتیب 15/0± 12/38 میلی­گرم معادل گالیک اسید بر گرم عصاره، 12/0± 54/66 و 16/0± 87/4 درصد به­دست آمد. در نهایت نتایج به‌دست‌آمده با نتایج حاصل از استخراج ترکیبات با ارزش زیست فعال به­روش سوکسله مقایسه گردید. نتایج بیانگر آن است که با استفاده از روش استخراج توسط حلال متلاطم امکان دستیابی به عملکرد کمی بالاتر و فعالیت ضد اکسایشی بیشتر در مدت‌زمان استخراج کوتاه‌تر وجود دارد.