بررسی غلظت جیوه درخاک و برنج‌های پرکشت استان مازندران و برنج ‌های پر مصرف وارداتی (هندی) و ارزیابی احتمال خطر

نویسندگان
1 دانشجوی مقطع دکتری رشته محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور مازندران
2 استاد گروه محیط‌زیست، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور ، مازندران
3 استادیار گروه محیط‌زیست، دانشگاه تربیت مدرّس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور ، مازندران
چکیده
چکیده تحقیق حاضر در راستای سنجش میزان جیوه (Hg) در برنج­های وارداتی و داخلی، مقایسه آن­ها با یکدیگر و ارزیابی احتمال خطر صورت گرفته است. همچنین همبستگی غلظت جیوه در نمونه­های خاک (مربوط به برنج­های ایرانی) و برنج، و تأثیر تیمار پختن و شستن بر غلظت جیوه در برنج بررسی شده است. نمونه­های خاک و برنج­های پر کشت داخلی در آبان ماه سال 1388 از استان مازندران جمع آوری گردیدند. برنج­های وارداتی پر مصرف هندی طبق روش­کار اداره استاندارد هرمزگان، از لنج­ها نمونه­برداری شدند. جهت تعیین میزان جیوه در نمونه­ها از دستگاه Mercury analyzer مدل Leco AMA 254 استفاده گردید. نتایج نشان داد که میانگین غلظت جیوه در برنج­های ایرانی (µg g-1 d.w 003/0 ± 044/0) به طور معنی­داری بیش از برنج­های وارداتی (µg g-1 d.w 001/0 ± 039/0) می­باشد (05/0 P <). به منظور ارزیابی احتمال خطر، میزان EDI این عنصر در منطقه مورد مطالعه، با حد قابل تحمل (TDI) تعیین شده توسط FAO/WHO مقایسه شد که مشخص گردید آلودگی نمونه­های برنج به جیوه پایین­تر از حد مجاز جهانی است و ارتباط معنی­داری بین غلظت جیوه در خاک و برنج (ایرانی) وجود ندارد (079/0= r و 567/0= p). همچنین مشخص شد که تیمار پختن و شستن، اثر معنی­داری بر غلظت جیوه در برنج ندارد (05/0 > p). در نهایت، ارتباط مواد آلی، بافت و pH خاک با غلظت جیوه در خاک و برنج بررسی و مشخص گردید که در هیچ یک از موارد ارتباط معنی­داری وجود ندارد.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

Investigation of mercury concentration in soil and most cultured rice of Mazandaran province and most consumed imported rice and assess potential health risk

نویسندگان English

Soheila Reza i Tabar 1
Abbas Esmaili Sari 2
Nader Bahrami Far 3
چکیده English

This study was carried out in order to measuring Hg in some varieties of the most consumed imported and most locally cultured rice and comparing together and assess potential health risk. The correlation between Hg content of soil and rice samples, and effect of cooking and washing treatment on Hg concentration in rice, were investigated. In November 2008, locally most cultured rice and soil samples were collected from the Mazandaran province. High consumption of imported Indian rice with commercial brands collected from source, according to purposed method of standard office of Hormozgan. Advanced mercury analyzer Leco AMA 254 used to determination of Hg levels. The results showed that Hg concentration in Iranian rice (0.044 ± 0.003 µg g-1 d.w) significantly over imported rice (0.039 ± 0.001 µg g-1 d.w). Comparing the tolerable daily intakes (TDI) given by FAO/WHO with the mean estimated daily intakes (EDI) through rice consumption in this study was lower than TDI. In addition, results showed that no relationship was found between Hg concentration in rice and soil samples (r= 0.079, p=0.567), and cooking and washing treatment has not significant effect on mercury concentration. Finally, relationship between Hg concentration in soil and rice samples with soil parameters were studied that was not observed any correlation.

کلیدواژه‌ها English

EDI
Rice
Soil
Mercury
Assess potential health risk