چکیده  

تحقیقات بسیاری پیرامون جایگزین کردن آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی با آثار تغذیه‌ای سوء صورت گرفته است. این تحقیق به بررسی اثر آنتی‌اکسیدانی سلنیت سدیم ریزپوشانی شده در به تأخیر‌اندازی اکسیداسیون روغن سویا پرداخت. ریزپوشانی 15000 پی­پی­ام سلنیت سدیم با صمغ عربی (25، 26، 27، 28، 29%)، صمغ فارسی (متناظر با صمغ عربی مصرفی بترتیب شامل 5، 4، 3، 2، 1%)  و از نسبت حلال اتانول 96%  به مخلوط صمغ و سلنیت سدیم (4، 6، 8، 10، 12) استفاده شد. فرمول بهینه­ اول (صمغ عربی29%، صمغ فارسی 1% و نسبت اتانول به مخلوط  12 به 1 با کارایی ریزپوشانی 94%، اندازه­ ذرات 9/64 میکرومتر) و فرمول بهینه­ دوم (صمغ عربی 27%، صمغ فارسی 3% و نسبت اتانول به مخلوط 10 به 1 با کارایی ریزپوشانی 4/84%، اندازه‌ ذرات 74 میکرومتر) انتخاب شد. نمونه‌های بهینه (6/180پی‌پی‌ام)، بوتیل هیدروکسی آنیزول (200پی‌پی‌ام)، سلنیت سدیم فاقد کپسول (6/8 پی‌پی‌ام معادل سلنیوم کپسول‌های بهینه) به روغن سویای فاقد آنتی‌اکسیدان اضافه شد و دما و زمان نگهداری روغن سویا در انکوباتور با کمک برنامه‌ شتابدهنده شلف لایف (55 درجه سانتی گراد و 0، 23، 44 روز) معادل با انبارداری (20 درجه سانتی گراد  و 0، 180، 360 روز) تنظیم گردید و شاخص­های اکسیداسیون مقایسه شد. با افزایش درصد صمغ عربی و نسبت اتانول به مخلوط، کارایی افزایش و سایز ذرات کاهش یافت. سلنیوم کپسوله شده همانند بوتیل هیدروکسی آنیزول منجر به افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی و کاهش شاخص‌های اکسیداسیون روغن سویا گردید. بررسی فعالیت آنتی‌اکسیدانی حداکثری در بازه‌ یکساله‌ نگهداری به شرح زیر بود. بهینه اول (رهایش تدریجی) > بهینه دوم =  بوتیل هیدروکسی آنیزول > سلنیت­سدیم کپسول نشده (مصرف آنی) > شاهد (فاقد آنتی‌اکسیدان).