1- استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی مشهد ، shbasiri35@yahoo.com
2- استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی مشهد
چکیده: (1517 مشاهده)
در این پژوهش با استفاده از گیاه دارویی آویشن بدون استفاده از حرارت به روش اسمزی، محلول قندی با حداکثر ترکیبات موثره تولید شد. اثرات دما (25، 35 و 45 درجه سلسیوس)، غلظت محلول اسمزی ساکارز (40، 50 و 60 درصد) و زمان نمونهبرداری (15، 30، 60، 90، 120، 180، 240 و 360 دقیقه)، بر میزان خروج مواد موثره از گیاه و ایجاد تغییر در مقادیر pH و ضریب هدایتالکتریکی (EC) مطالعه شدند. سپس تاثیر پیشتیمارهای آنزیمزدایی با آبگرم (30، 60، 120 و 180 ثانیه) و فراصوت در (صفر، 15 و30 دقیقه) بر فرآیند اسمزی به صورت مجزا بررسی شدند. بیشترین EC مربوط به محلول اسمزی با غلظت 40 درصد ساکارز و دمای 45 درجه سلسیوس و کمترین آن متعلق به محلول اسمزی با غلظت 60 درصد و دمای 45 درجه سلسیوس بود. انجام فرایند آنزیمزدایی قبل از اسمز منجر به افزایش پارامترهای pH و EC گردید. آنزیمزدایی 30 ثانیه، بیشترین افزایش را بر EC داشت. فرآصوت باعث افزایش مقادیرpH و EC در نمونههای تیمار شده با 30 دقیقه فراصوت نسبت به 15 دقیقه بود. مقایسه نتایج کروماتوگرافی نمونههای شاهد و نمونه حاوی عصاره گیاه آویشن در محلول ساکارز، نشاندهنده خروج مواد موثره قطبی و غیرقطبی در محلول اسمزی به طور همزمان بود. خروج ترکیبات مختلف در طول زمان نشاندهنده تفاوت در سرعت خروج آنها در طی فرآیند اسمز بود. جمع بندی نتایج نشان میدهد که استخراج مواد موثره گیاهان دارویی با فرآیند اسمز امکانپذیر بوده به طوری که،pH و EC را در طول زمان تغییر میدهد. محصول این روش می تواند در تولید شربت های نوشیدنی و مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد. در این روش آسیبهای سایر روش های استخراج مواد موثره مانند استخراج با حلال، استفاده از حرارت در استخراج و خشک کردن گیاهان دارویی و همچنین روش های تقطیر و اسانس گیری به حداقل می رسد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
استخراج ترکیبات موثره دریافت: 1400/7/25 | پذیرش: 1400/10/26 | انتشار: 1401/2/14