1- استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران ، j.khorshidi@uok.ac.ir
2- گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، ایران
3- گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
چکیده: (462 مشاهده)
میزان و کیفیت اسانس استخراج شده از گیاه به شدت تحت تأثیر شرایط استخراج قرار دارد و لذا بهینه سازی شرایط استخراج می تواند ما را در دستیابی به بیش ترین و با کیفیت ترین اسانس کمک نماید. مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) از گیاهان دارویی اندمیک ایران است که به دلیل میزان بالای اسانس و نیز محتوای تیمول بالا در اسانس، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش، تأثیر اندازه قطعات گیاهی (سایز مشهای 12، 18 و 35) و نسبت ماده گیاهی به آب (1 به 5، 1 به 10 و 1 به 15) بر میزان و ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مذکور ارزیابی گردید. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با کلونجر و آنالیز اسانس ها با دستگاه های GC/MS و GC/FID انجام گرفت. نتایج نشان داد که با کاهش اندازه قطعات گیاهی، میزان اسانس به طور معنی داری کاهش یافت. مطلوب ترین نسبت ماده گیاهی به آب برای حصول اسانس بیشتر، بسته به اندازه قطعات گیاهی متفاوت بود. بیش ترین میزان اسانس (2/15 درصد حجمی/وزنی) از مواد گیاهی با سایز مش 12 و نسبت 1 به 15 مواد گیاهی به آب به دست آمد. تعداد، انواع و میزان ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به شدت تحت تأثیر تیمارهای اعمال شده قرار گرفتند. بیش ترین میزان تیمول (81/79 درصد) به عنوان مهم ترین ترکیب اسانس مرزه سهندی، از نمونه های با سایز مش 35 و نسبت 1 به 10 ماده گیاهی به آب، به دست آمد. انتخاب مناسب ترین شرایط استخراج، بسته به هدف و ترکیب شیمیایی مورد نظر اسانس، می تواند متفاوت باشد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
استخراج ترکیبات موثره دریافت: 1402/6/16 | پذیرش: 1402/10/7 | انتشار: 1403/3/1