مظفری فاطمه، غضنفری مقدم احمد، اخوان حمیدرضا. تعیین عوامل موثر بر بازده استخراج روغن با حلال از دانه های گلرنگ وحشی با استفاده از طرح فاکتوریل جزئی. مجله علوم و صنایع غذایی ایران. 1397; 15 (84) :39-50
URL: http://fsct.modares.ac.ir/article-7-19736-fa.html
1- دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک ماشینهای کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
2- استاد بخش مکانیک بیوسیستم، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
3- استادیار بخش علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده: (5312 مشاهده)
گلرنگ وحشی مقاوم در برابر آب و هوای خشک است که از دانه آن میتوان برای تولید روغن خوراکی یا مصارف صنعتی استفاده کرد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر استخراج روغن از دانه گلرنگ وحشی با استفاده از حلال است. با استفاده از طرح کاملاً تصادفی در قالب آزمایشهای فاکتوریل جزیی، اثر پنج عامل شامل دما (50 و70 درجه سانتیگراد)، زمان (4 و 6 ساعت)، حجم حلال (200 و 300 میلی-لیتر)، وزن نمونه (20 و30 گرم) و اندازه ذرات (0/1 و 5/1 میلیمتر) در استخراج روغن گلرنگ وحشی با روش سوکسله مورد بررسی قرار گرفت. پس از تعیین عوامل موثر اصلی، با استفاده از روش سطح پاسخ و طرح مرکب مرکزی این عوامل بهینهسازی شدند. آزمایشهای انجام شده با استفاده از آزمون فاکتوریل جزیی نشان داد که مدت زمان استخراج (01/0=α)، اندازه ذرات (01/0=α) و حجم حلال (05/0=α) اثر معنیداری بر بازده استخراج روغن داشتند. نتایج آزمایشهای انجام شده برای طرح مرکب مرکزی نشان داد که اندازه ذرات (01/0=α)، مدت زمان استخراج (01/0=α)، حجم حلال (05/0=α) و اثر متقابل زمان و حجم حلال (01/0=α) بر بازده استخراج روغن معنیدار بود. از میان 5 عامل اصلی بررسی شده، مدت زمان استخراج و اندازه ذرات در سطح آماری 1% و حجم حلال در سطح آماری 5% بر بازده استخراج روغن تاثیر معنیداری داشتند. مقادیر بهینه عوامل اصلی شامل زمان استخراج، حجم حلال و اندازه ذرات به ترتیب 6 ساعت 40 دقیقه، 334 میلیلیتر و 1/1 میلیمتر شد. بیشینه بازدهی استخراج روغن در شرایط بهینه 6/36 % بهدست آمد.
نوع مقاله:
علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
کنترل کیفیت مواد غذایی دریافت: 1396/4/4 | پذیرش: 1396/9/11 | انتشار: 1397/11/26