به منظور کاهش قند مصرفی در تهیه پاستیل و ارتقاء ارزش غذایی آن با استفاده از ریزجلبک اسپیرولینا پلاتنسیس، اثر جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت، جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی و اثر استفاده از اسپیرولینا به عنوان یک ترکیب عملگر بر روی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بافتی پاستیل بررسی گردید. به­منظور بهینه­یابی شرایط تولید پاستیل رژیمی غنی­سازی­شده، از روش سطح پاسخ در قالب طرح مرکب مرکزی در 5 سطح جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت (0، 25، 50، 75 و 100%)، جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی (0، 25، 50، 75 و 100%) و اسپیرولینا (0، 25/0، 5/0، 75/0 و 1%) استفاده شد. نتایج حاصل از ویژگی­های فیزیکوشیمیایی، بافتی و حسی محصول منتخب طی بازه زمانی 0، 15، 30، 45 و 60 روز ارزیابی و با نمونه شاهد مقایسه گردید. نتایج نشان داد که با افزایش درصد جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت و جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی، سختی بافت به­ترتیب، افزایش و کاهش یافت. دانسیته و چسبندگی نیز با افزایش درصد جایگزینی شکر با استویوزید- ایزومالت به­ترتیب، کاهش و افزایش چشمگیری داشتند. در بین فرمول­های مورد بررسی، نمونه­های حاوی 13% جایگزینی شکر با استویوزید-ایزومالت، 100% جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی و 28/0% اسپیرولینا؛ و 60% جایگزینی شکر با استویوزید-ایزومالت، 100% جایگزینی ژلاتین با صمغ فارسی و 02/0% اسپیرولینا به عنوان فرمول­های بهینه تعیین شدند. مقایسه میان نمونه­های بهینه و نمونه شاهد بیانگر کاهش رطوبت و افزایش دانسیته نمونه­های پاستیل رژیمی غنی­شده، بود (05/0p<)، درحالیکه سختی بافت نمونه­های بهینه در طول دوره نگهداری تغییر محسوسی نداشت (05/0p>). نتایج ارزیابی حسی نشان داد نمونه شاهد ویژگی­های حسی (طعم و مزه، طعم پس تلخ، بافت و پذیرش کلی) بهتری نسبت به نمونه­های پاستیل رژیمی تولیدی داشت. افزودن ریزجلک اسپیرولینا پلاتنسیس به عنوان یک مکمل غذایی فراسودمند می­تواند سبب ایجاد خصوصیات تغذیه­ای ارزشمند بخصوص از نظر پروتیئن و مواد معدنی مانند آهن در محصول گردد.

واژه‌های کلیدی: پاستیل، اسپیرولینا پلاتنسیس، استویوزید، خصوصیات بافتی، ویژگی‌های حسی

متن کامل [PDF 1763 kb]   (850 دریافت)