---

-

---

استفاده از عرقیات گیاهی یکی از پرطرفدارترین شیوه‌های مصرف گیاهان دارویی است. مقدار بالای اسانس و میزان پایین متانول در آن‌ها مطلوب متخصصین صنایع غذایی و دارویی می‌باشد. به‌ منظور بررسی تاثیر ارتفاع برداشت بر کیفیت عرق بدست آمده از گیاه دارویی زوفا، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد که تیمارها شامل چهار ارتفاع برداشت ۱۵، ۲۵، ۳۵ و ۴۵ سانتی‌متر از بالاترین قسمت گیاه و همچنین ضایعات باقی‌مانده اندام برداشت نشده از ارتفاع‌های ۱۵، ۲۵ و ۳۵ سانتی‌متر بود. پارامترهای مورد بررسی غلظت متانول تولید شده در فرآیند عرق‌گیری و همچنین اسانس موجود در عرق از تیمارهای مختلف ارتفاع بود. نتایج آنالیز آماری بیانگر تاثیر معنی‌دار تیمارها بر صفات مورد مطالعه بود. تیمارهای مختلف ارتفاع برداشت نشان دادند با فاصله گرفتن از قسمت سرشاخه و نزدیک شدن به زمین، مقادیر متانول در عرق گیاه بطور قابل توجهی افزایش یافت بطوریکه از ۲±۶۴/۷۱ میلی‌گرم بر لیتر (تیمار برداشت از ارتفاع ۱۵ سانتی‌متر) به ۵۲/۳±۰۷/۲۱۹ میلی‌گرم بر لیتر (تیمار برداشت از ارتفاع ۴۵ سانتی‌متر) رسید. در مورد تیمارهای ضایعات باقی‌مانده نیز مقادیر متانول از ۴۳/۱±۳/۱۴۲ میلی‌گرم بر لیتر برای ضایعات ارتفاع ۱۵ سانتی‌متری تا ۶۵/۲۴±۸۶/۳۹۳ میلی‌گرم بر لیتر برای ضایعات ارتفاع ۳۵ سانتی‌متری افزایش داشت. همچنین در مورد مقادیر اسانس در عرق در همه تیمارها با افزایش ارتفاع برداشت کاهش این صفت مشاهده شد. یافته‌های این پژوهش نشان دادند که ارتفاع برداشت ۱۵ سانتی‌متر از بالاترین قسمت گیاه به منظور دستیابی به ماده گیاهی با مواد موثره بیشتر و دارای قابلیت تولید عرق گیاهی با مقادیر کمتر متانول، به همراه امکان افزایش تعداد چین برداشت، برای تولیدات دارویی-غذایی توصیه می‌شود.

---

فرز-تراش فرآیند جدیدی است که از دو عملیات تراش­کاری و فرزکاری بهره می­برد بدینگونه که بطور همزمان ابزار و قطعه­کار دوران می­کنند و به همین دلیل توانائی گسترده­ای در ماشین­کاری سطوح منحنی و پیچیده را دارا می­باشد. بررسی اثر تغییرات پارامترهای مستقل ماشین­کاری شامل سرعت دورانی قطعه­کار، سرعت دورانی ابزار و نرخ پیشروی ابزار، بر پارامترهای وابسته برش همچون نیرو، فشار برش و زبری سطح ماشین­کاری شده موضوع اصلی پژوهش حاضر است. ترتیب انجام و همچنین تعداد آزمایش­ها،  بر اساس روش فاکتوریل کامل طراحی شده است. آزمایش­ها برای هرکدام از پارامتر­های ذکر شده در سه سطح انجام شده که مجموعا" شامل ۲۷ آزمایش است. نتایج حاصله به کمک نرم افزار مینی­تب مورد بررسی قرار گرفت. فرآیند فرز–تراش با ابزار فرز انگشتی قطرφ۶  بر روی قطعه فولادی ۱,۷۲۲۵ انجام شد. نتیجه آنکه، افزایش سه برابری نرخ پیشروی ابزار، نیروی برآیند ماشین­کاری را تا حدود دو برابر افزایش داده و فشار برش را تا حدود ۲۷ درصد کاهش می­دهد، همچنین پارامترهای کیفیت سطح R a  و R z  به ترتیب برابر ۷۴ و ۶۱ درصد افزایش یافت. روند کاملا صعودی یا نزولی نیرو­های برشی، فشار برش و همچنین کیفیت سطح ماشین­کاری شده با افزایش سرعت دورانی قطعه­کار و سرعت دورانی ابزار رخ نداده و یک محدوده اکسترمم در روند افزایشی سرعت­های مذکور محقق شده است. بطوریکه حداقل نیروی برآیند برش و همچنین فشار برش در محدوده سرعت دورانی ۹۵۰rpm ابزار و ۳۰۰rpm قطعه­کار مشاهده شد.