---

چکیده فیبر رژیمی به دلیل خواص فیزیولوژیکی و متابولیکی مطلوب آن، در سال‌های اخیر مورد توجه صاحبان صنایع، پژوهشگران و مصرف‌کنندگان قرار گرفته است. ازآنجاکه مصرف فیبر در رژیم روزانه معمولاً کمتر از مقدار توصیه‌شده (۳۰ گرم در روز) است، غنی‌سازی آرد با فیبر می‌تواند نقش مهمی در دستیابی به مزایای سلامتی‌بخش آن داشته باشد. این پروژه به‌منظور بررسی امکان افزودن فیبرهای خوراکی به آرد نان بربری انجام شد. دو مورد از منابع مختلف فیبر، یک فیبر محلول (پسیلیوم) و یک فیبر نامحلول (چغندرقند) با توجه به حداقل اثرات سوء بر خواص کیفی نان انتخاب شدند. معیارهای مهم در انتخاب منبع فیبر، قیمت، رنگ، طعم، ظرفیت جذب آب و ظرفیت نگه‌داشتن آب پس از پخت بودند. ابتدا خصوصیات آرد و فیبرهای مصرفی شامل رطوبت، فیبر، خاکستر و شاخص‌های رنگ (L*، a*، b*، a*/b*) اندازه‌گیری شد. اثر غنی‌سازی آرد با فیبر بر ویژگی‌های رئولوژیکی خمیر شامل شاخص‌های فارینوگرافی (قوام، جذب آب، زمان تکامل، زمان ثبات، درجه سست شدن بعد از ۱۰ و ۱۲ دقیقه از شروع و بیشینه، کیفیت فارینوگراف) و شاخص‌های اکستنسوگرافی (حداکثر مقاومت در مقابل کشش، مقاومت به کشش بعد از ۵ دقیقه، کشش‌پذیری، عدد نسبی، انرژی خمیر) بررسی شد. طرح آماری به‌کاررفته، طرح کاملاً تصادفی بر پایه آزمون فاکتوریل و با دو سطح فیبر، چهار سطح افزودن فیبر (صفر، ۲، ۴ و ۶ درصد) بود. نتایج نشان داد که به‌طورکلی افزودن فیبر باعث بهبود ویژگی‌های رئولوژیکی خمیر خواهد شد.

---

این تحقیق به‌منظور بررسی اثر ۱-متیل سیکلوپروپن (۱-MCP) به‌منظور کاهش ضایعات پس از برداشت سیب، انجام گرفت. آزمایش به‌صورت طرح کرت خرد شده در زمان بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و با استفاده از ۱- متیل سیکلوپروپن در دو سطح (صفر و یک پی­پی­ام) و دو رقم سیب (قرمز و زرد لبنانی) انجام شد. نمونه‌های تیمار شده و شاهد به‌طور جداگانه برای مدت ۵ ماه در سردخانه با دمای ۵/۰± ۰ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی ۹۰% قرار داده شدند. از نمونه‌ها قبل از سردخانه گذاری و همچنین هر ماه یک‌بار نمونه‌برداری شده و ارزیابی کیفی (فاکتورهای رنگ پوست (L*a*b*)، سفتی بافت، pH، اسیدیته، کل مواد جامد محلول) انجام گرفت. غلظت ویتامین ث و مقدار تولید اتیلن در ابتدا و انتهای انبارداری تعیین گردید. نتایج آزمایش‌ها در پایان ماه پنجم نگهداری، نشان داد که اعمال تیمار ۱-متیل سیکلوپروپن باعث تفاوت معنی‌داری در میزان درخشندگی واریته زرد لبنانی و فاکتور b* در هر دو واریته، نگردید. کاربرد تیمار ۱-متیل سیکلوپروپن باعث جلوگیری از توسعه رنگ قرمز (فاکتور a*) و حفظ سفتی بافت در هر دو واریته گردید. کمترین pH، بیشترین اسیدیته، پایین‌ترین مواد جامد محلول، بالاترین مقدار ویتامین ث و کمترین مقدار تولید اتیلن نیز در صورت اعمال تیمار ۱-متیل سیکلوپروپن، مشاهده شد. استفاده از این تیمار، موجب تأخیر در رسیدگی و درنتیجه حفظ بهتر کیفیت در هر دو واریته سیب شد.

---

در این تحقیق تاثیر اسانس شوید در ۴ سطح صفر، ۲۵۰، ۵۰۰ و ۷۵۰ میکرولیتر بر لیتر بر برخی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی (رطوبت، اسیدیته و pH)، اندیس‌های رنگ (٭b ، ٭a و L*)، شمارش میکروبی (بار میکروبی کلی، کلی فرم، اشرشیاکلی، کپک و مخمر) و حسی (رنگ، طعم و بافت) کشمش آفتابی در طول نگهداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه آماری داده‌ها نشان داد که در طول نگهداری مقدار رطوبت و اندیس‌های ٭b (از آبی تا زرد) و ٭a (از سبز تا قرمز) و L* (روشنایی و تیرگی) نمونه‌های کشمش بطور معنی‌داری کاهش یافت اما با غوطه‌وری در محلول حاوی اسانس شوید این ویژگی‌ها افزایش پیدا کرد (p<۰,۰۱). در طول نگهداری با افزایش مقدار اسانس شوید، اسیدیته کاهش و pH افزایش یافت (p<۰.۰۱). نتایج شمارش میکروبی نشان داد که در طول نگهداری با افزایش مقدار اسانس شوید، بار میکروبی کلی و تعداد کلی‌فرم­های فرضی کاهش پیدا کرد که این کاهش در تیمارهای حاوی ۵۰۰ و ۷۵۰ میکرو لیتر بر لیتر معنی‌دار بود (p<۰.۰۱). تعداد کپک­ها و مخمرها، نیز در طول زمان نگهداری روند افزایشی و با مقدار اسانس شوید روند کاهشی داشت (۰۵/۰p>). بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی حسی، با افزایش اسانس شوید تا ۵۰۰ میکرولیتر بر لیتر امتیاز طعم و بافت افزایش اما با افزایش بیشتر اسانس تا ۷۵۰ میکرولیتر بر لیتر امتیاز طعم نسبت به نمونه شاهد کاهش نشان داد (P<۰,۰۵). با توجه به نتایج این بررسی استفاده از ۵۰۰ میکرولیتر بر لیتر اسانس شوید، در نگهداری کشمش آفتابی پیشنهاد می‌شود.

---

در این پژوهش ۲۳ ژنوتیپ بومی موجود در کلکسیون آلبالوی مشکین دشت کرج از نظر ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی شامل وزن، نسبت گوشت به هسته، بافت، مواد جامد محلول، ماده خشک، اسیدیته قابل تیتر، pH، شاخص طعم، تنفس، شاخص رنگ میوه و آب میوه (L*، b*، a*، هیو و کروما) و همبستگی­های آنها مورد بررسی قرار­گرفت. نتایج نشان­داد که تمامی ژنوتیپ­ها از نظر صفات مورد بررسی تفاوت معنی­داری (p ≤ ۰/۰۵) داشتند. بر اساس همبستگی شاخص­های رنگی به دست آمده در این پژوهش، می­توان از شاخص a* به تنهایی برای ارزیابی تفاوت­های رنگ قرمز ژنوتیپ­های مختلف آلبالو استفاده­کرد. با توجه به ویژگی­های مورد بررسی، ژنوتیپ­های ۱۰۰-KB، ۴۵۰-KB، ۲۱۳-KB با دارابودن ویژگی­های مناسب مانند وزن (g ۲/۸<)، نسبت گوشت به هسته (۵/۸<) و شاخص طعم (۵/۹<) و اسیدیته (%۷۵/۱>) برای تازه­خوری و ژنوتیپ­های ۲۳۲-KB و ۲۴۷-KB با وزن (g ۷/۳<) و ماده خشک (% ۱۵<) و تنفس (۹۰۰۰ mg CO_۲/ kg.hr>)، برای فرآوری مناسب­تر هستند. همچنین ژنوتیپ­های با اسیدیته (۳٪<) مانند ۱۵۷-KB ، ۱۲۱-KB، ۲۳۴-KB و ۱۵۲-KB برای فرآوری ترشی و لواشک، ژنوتیپ­های با ماده خشک (٪۲۱<) و شدت قرمزی بیشتر( ۹>a* پوست و ۱۶>a* آب میوه) مانند ۱۳۶-KB و ۴۴۹-KB برای تولید پودر، آلبالو خشک، شربت و نکتار و ژنونیپ­های دیررس با سفتی بافت (N۶<) مانند ۳۴۳-KB و ۳۵۳-KB به ترتیب برای فرآوری کمپوت و مربا پیشنهاد می­شوند.

---

در این پژوهش ۱۱ژنوتیپ برتر زردآلو از نظر برخی خواص فیزیکی و هندسی شامل سرعت تنفس، ابعاد میوه، محیط، سطح، مساحت، شعاع متوسط هندسی، حجم، سطوح تصویر، ضریب شکل، گردی، ضریب فشردگی، نسبت طول به عرض(L/W)، نسبت طول به ضخامت(L/T) و نسبت طول به وزن  (L/M) بررسی شدند. این ویژگی­ ها در مقدار رطوبت معین در زمان برداشت از ۱۹/۷۵ تا ۶۷/۸۷ درصد اندازه­ گیری شدند. در ادامه همبستگی بین صفات بررسی شد و ژنوتیپ ­ها براساس داده­ های به ­دست آمده با استفاده از تجزیه و تحلیل مؤلفه ­های اصلی  (PCA) گروه­ بندی شدند. نتایج نشان داد ژنوتیپ­ های زردآلو از نظر ویژگی­ های فیزیکی و هندسی اختلاف معنی­ داری با یکدیگر (P<۰,۰۱) داشتند. مطالعه همبستگی بین صفات نشان داد که در میوه ­هایی که طول بزرگتری داشتند، وزن میوه و رطوبت به­ طور معنی­ داری افزایش می­ یابد. ضریب شکل و فشردگی نیز همبستگی مستقیم و معنی­ داری با یکدیگر و رابطه عکس و معنی­ داری با گردی میوه داشتند. این تحقیق نشان داد که امکان گروه ­بندی ژنوتیپ­ های زردآلوی بومی ایران بر اساس ویژگی­ های فیزیکی و هندسی میوه وجود دارد. بر اساس تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی ژنوتیپ­ های زردآلو به پنج گروه متمایز تقسیم شدند و دو مؤلفه‌ اول بیشترین واریانس (۹۱ درصد) را در داده­ های مورد بررسی توصیف کردند. نتایج این پژوهش می ­تواند در طراحی تجهیزات و ادوات برداشت، جابه­ جایی، جداسازی، بسته ­بندی و فرآوری میوه نقش مهمی داشته باشد.