در مطالعه حاضر عصاره حاوی ترکیبات زیست فعال از اندام هوایی گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) به روش خیساندن با استفاده از حلال­های آب، اتانول، استون، مخلوط اتانول/آب و استون/آب استخراج گردید. در میان حلال­های مورد مطالعه عصاره اتانولی حاوی بالاترین ترکیبات فنولی کل بود. تاثیر نسبت حلال به ماده اولیه (40:1-10:1 میلی­لیتر بر گرم) و اندازه ذرات (36/2-5/0 میلی­متر) بر عملکرد کمی و کیفی استخراج عصاره اتانولی در دمای محیط (25 درجه سلسیوس) نیز مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده با استفاده از نسبت 30:1 میلی­لیتر بر گرم ماده اولیه و اندازه ذراتی معادل 1 میلی­متر در دمای محیط می­توان به بالاترین عملکرد کمی استخراج عصاره خام و ترکیبات فنولی کل به ترتیب معادل 17/0±5/3 درصد و 08/1±94/36 میلی­گرم معادل گالیک اسید در گرم نمونه دست یافت. فعالیت ضد اکسایشی عصاره به دست آمده تحت شرایط فوق در غلظت 1 میلی­گرم بر میلی­لیتر به ترتیب معادل 68/2±95/62 درصد مهار رادیکال­های آزاد 1،1- دی فنیل-2- پیکریل- هیدرازیل (DPPH) و 20/1±18/153 میکرومول یون آهن در لیتر برای قدرت احیا کنندگی آهن (FRAP) بود. ضریب همبستگی بالا (9594/0<R²) بین میزان ترکیبات فنولی کل و فعالیت ضد اکسایشی حاکی از نقش کلیدی ترکیبات فنولی در بروز فعالیت ضد اکسایشی می­باشد. در نهایت عصاره اتانولی به دست آمده از اندام هوایی همیشه بهار تحت شرایط مذکور را می­توان به عنوان یک منبع طبیعی از ترکیبات ضد اکسایش فنولی جهت استفاده در صنایع غذایی، دارویی به عنوان نگهدارنده طبیعی معرفی نمود.
 

واژه‌های کلیدی: فعالیت ضد اکسایشی اندام هوایی همیشه بهار ترکیبات فنولی کل استخراج با حلال

متن کامل [PDF 496 kb]   (2306 دریافت)