خرفه با نام علمی Portulaca oleracea L. گیاهی یکساله و تابستانه متعلق به خانواده Portulacaceae است. اگرچه خرفه بعنوان علف هرز در مزارع می روید، ولی در مناطق جنوبی کشور به طور وسیع مورد کشت قرار می گیرد. خرفه به علت داشتن اسیدهای چرب غیر اشباع و ارزش غذایی بالا حایز اهمیت است. به منظور بررسی اسیدهای چرب، اگزالیک اسید و عناصر معدنی (پتاسیم، کلسیم، منیزیم و آهن) ارقام خرفه ایرانی این پژوهش انجام شد. ارقام بهبهان، اهواز، برازجان و رقم تهران در گلخانه کشت شدند. اندازه گیری اسیدهای چرب با گازکروماتوگرافی نشان داد که لینولنیک اسید (امگا-3) برگ و بذر بترتیب 30.15-19.69 و 29.81-19.42 درصد بود. مقدار اگزالیک اسید برگ ارقام بین 40 تا 80 میلی گرم در 100 گرم ماده تر متغیر بوده و کمترین مقدار آن در رقم برازجان اندازه گیری شد. میزان ماده خشک برگ از 4.71-4.25 درصد متغیر بود. بیشترین مقدار پتاسیم و کلسیم در برگ رقم برگ رقم برازجان و مقدار آهن در رقم بهبهان بود. از عناصر معدنی مقدار منیزیم در رقم جمع آوری شده از مزارع تهران 84.78 میلی گرم در 100 گرم ماده تر بود. میانگین مقدار پتاسیم، منیزیم، کلسیم و آهن ارقام ایرانی بترتیب 500، 66، 154 و 31 میلی گرم در 100 گرم ماده تر بود. این پژوهش نشان داد که ارقام خرفه ایرانی منبع غنی اسید چرب امگا-3، عناصر معدنی ضروری و دارای میزان اگزالیک اسید کمی بوده و برای تغذیه انسان توصیه می شوند.

واژه‌های کلیدی: عناصر معدنی، لینولنیک اسید، خرفه، اگزالیک اسید

متن کامل [PDF 170 kb]   (5517 دریافت)