در این پژوهش کنجد به‌عنوان یک مکمل غذایی و هیدروکسی‌پروپیل‌متیل‌سلولز (HPMC) به دلیل توانایی تشکیل یک شبکه ژلی طی حرارت دهی، به آرد برنج جهت تهیه نان مسطح اضافه شدند. جهت تعیین مقادیر بهینه خمیر کنجد (در محدوده 20-10%) و HPMC (در محدوده 1/5-0/5%) در فرمولاسیون محصول با استفاده از روش سطح پاسخ^[1] (RSM) و طرح مرکب مرکزی^[2](CCD)، 5 سطح از این دو متغیر انتخاب و 12 آزمایش پخت انجام شد. سه پارامتر کیفی در محصول شامل سفتی فشرش، پذیرش کلی مصرف‌کننده و سختی نفوذ، به‌عنوان پاسخ ارزیابی شدند. بر اساس نتایج، خمیر کنجد به‌صورت معنادار (0/05P˂) موجب افت پارامترهای کیفی و HPMC فقط سبب اندکی بهبود در آن­ها می‌شود. مدل‌های ریاضی به‌دست‌آمده در این پژوهش توانستند به‌خوبی پاسخ‌های موردبررسی را پیش‌بینی کنند. انطباق مناسب بین پاسخ‌های پیش‌بینی‌شده و نتایج در نان بهینه، حاوی 10/3% خمیر کنجد و 1/5% HPMC، نشان‌دهنده قابلیت بالای RSM برای بهینه‌سازی فرمولاسیون محصولات فاقد گلوتن بود.

---